Clubhistorie
Haagse Voetbal-, Cricket- en Hockeyvereniging "HOUDT BRAEF STANT"
1893–1899 Voetbal op het Malieveld
Drie scholieren van de Hogere Burger School richtten op 7 oktober 1893 een "Football Club" voor scholieren op. Aanleiding was een bal, die één van de jongens, Jan Dijkman, voor zijn verjaardag kreeg. Samen zijn twee kornuiten, Stigter en Tengbergen werd gespeeld op het Haagsche Malieveld. Wankele, houten palen dienden als goals en veel spelregels kenden de eerste wedstrijdjes van het jonge HBS toen nog niet. Er was een kleine keet, die dienstdeed als opslag- en kleedruimte en ook nog eens moest worden gedeeld met een gymnastiekvereniging. In het houten huisje vonden ook de eerste Leden Vergaderingen plaats.
Binnen drie jaar speelden de HBS’ers in de Eerste Klasse van Nederland. De voetballers waren toen inmiddels geen scholieren meer en in 1898 werd, met behoud van de initialen, de naam "Houdt Braef Stant" aangenomen. De clubkleuren bleven rood/wit, al wijzigde de samenstelling van het tenue regelmatig. HBS groeide snel die eerste jaren.
HBS in 1895
HBS in 1900
1900-1909 Kampioen van Nederland
Na twee jaar op de hoeve Hanenburg aan de Beeklaan te hebben gespeeld, verhuisde HBS aan het begin van de vorige eeuw naar de Valkenboschlaan. Hier zou de vereniging haar eerste grote succes behalen.
1905, HBS aan de Valkenboschlaan bij het clubgebouwtje. Staand 3e van rechts erelid en één der oprichters Jan Dijkman. Staand 6e van links voorzitter Stokvis, die de initialen aanpaste naar ‘Houdt Braef Stant’. Zittend met strohoed in de hand de eerste HBS international Karel Gleenewinkel Kamperdijk.
HBS werd in 1904, zij het met enig fortuin, voor de eerste maal landskampioen. Twee jaar later werd aan de hand van international en aanvoerder Eddy de Neve de tweede titel in de wacht gesleept. Deze keer zonder een wedstrijd te verliezen. HBS speelde toen inmiddels in een geheel zwart tenue, hetgeen de landskampioen de bijnaam ‘De Kraaien’ opleverde. Het elftal maakte in 1906 zoveel indruk dat er in de volksmond werd gesproken over ‘De Zwarte Bende van Eddy de Neve’.
In 1901 had HBS al beslag gelegd op de Nederlandse Voetbalbeker en ook in 1908 was de ‘cup’ voor de Kraaien. De Zilveren Bal, destijds een prestigieus toernooi aan het begin van het voetbalseizoen, werd ook diverse keren gewonnen.
HBS landskampioen 1906 met topscorer Eddy de Neve vijfde van rechts.
1910-1927 Het roemruchte Houtrust
In 1910 werd "Houtrust" betrokken, waar tot aan de verhuizing naar Craeyenhout in1969 geleidelijk aan een schitterende accommodatie ter beschikking kwam van de zich steeds verder uitbreidende vereniging. Overdekte tribunes, een koninklijke loge en een clubtent. Het voetbal werd in de jaren 20 steeds populairder en HBS ontpopte zich tot een roemruchte voetbalclub, die wekelijks duizenden belangstellenden naar Houtrust trok.
Het complex op Houtrust
Het clublied, dat nog steeds op Ledenvergaderingen, bijeenkomsten en kampen wordt gezongen stamt uit 1913 en werd gecomponeerd door een speler uit HBS 2, W. Schippert.
‘Wij dulden geen Jan Salies, geen ventjes van Satijn,
‘Slechts ’n forsche, ferme kerel kan HBS’er zijn….’
In 1925 behaalde de Kraaien voor de derde maal het kampioenschap van Nederland, na de eerste twee duels van het seizoen te hebben verloren. Pas na een uitgebreid diner, waar voorzitter Jacques Lameij de spelers plechtig liet beloven dit jaar alles te zullen geven, kwam HBS op stoom. De Kraaien verloren geen wedstrijd meer. Belangrijkste spelers van het kampioensteam uit 1925 waren de internationals Harry Dénis, Therus Kuchlin, Charles van Baar van Slangenburgh, Henk Vermetten, Felix Smeets en aanvoerder Mannes van Thiel.
HBS landskampioen 1925. Vlnr in het rijtuig: Charles van Baar van Slangenburgh, Robert Macpherson (trainer), Mannus van Thiel (aanvoerder) en Henk Vermetten.
Kampioenselftal HBS 1925
1928-1939 Cricket
56-Voudig international Harry Dénis legde in 1928 de Olympische eed af in het Olympisch Stadion. Een bijzondere eer.
In de zomermaanden deden de HBS’ers veel aan atletiek, maar ook cricket was populair. Na een aantal mislukte pogingen, werd op 9 juli 1928 dankzij Felix Smeets de cricketafdeling opgericht. Tien jaar later zouden de cricketers zich bij de beste verenigingen van Nederland voegen.
Harry Denis
De voetballers streden in de jaren dertig meerdere malen tegen degradatie, maar bleven altijd in de Eerste Klasse. Bij de promotie/degradatie duels met EDO in het voorjaar van 1939 hing het Eersteklasserschap aan een zijden draadje. Dankzij een sublieme duikkopbal van de jeugdige Karel Kramer in de laatste minuut sleepten de Kraaien een gelijkspel uit het vuur in Haarlem. Op Houtrust werd in een tumultueuze wedstrijd met 2-1 gewonnen.
1939 Karel Kramer kopt in de laatste minuut de 2-2 binnen tegen EDO, waardoor HBS zich later zou handhaven in de Eerste Klasse
1940-1945 Evacuatie
In de oorlogsjaren werd HBS gedwongen geëvacueerd vanwege de bouw van de Atlantikwall. In 1943, HBS bestond toen precies een halve eeuw, werd Houtrust ontruimd. Dankzij het gastvrije VUC kon het verenigingsleven, zo goed en zo kwaad als het ging, toch doorgaan. Aan de Schenkkade woonden de Kraaien twee jaar in bij VUC.
Op 18 november 1945 keerde HBS terug op Houtrust.
1946-1954 58 jaar in de Eerste Klasse
In 1946 speelde HBS 50 jaar aaneengesloten in de Eerste Klasse. Een record, dat groots gevierd werd.
HBS speelde niet meer voor het landskampioenschap, maar bleef enorm populair. Bij thuiswedstrijden trokken alleen Sparta en Feyenoord meer bezoekers. De Kraaien beschikten die jaren over een grillige ploeg, die altijd voor verrassingen kon zorgen. Vooral tegen grote clubs als Ajax, PSV, Feyenoord en Sparta. ‘Op Houtrust was altijd wat te doen!’
Het was de periode van het Gouden Binnen Trio: Van der Vegt, Langelaan en Kuneman. Clublegende Anton van der Vegt speelde 338 duels en trof daarin 245 keer doel. Piet Langelaan kwam tot 296 wedstrijden en 130 doelpunten. De laatste HBS international Jampie Kuneman voetbalde 252 duels voor HBS en scoorde 47 keer. Andere grote namen uit die periode waren: aanvoerder Joop Walhain, Fred Röhrig, Hans Schwencke en Tom van der Land.
1952 Het Gouden Binnen Trio, Van der Vegt, Langelaan en Kuneman 10 jaar samen
Begin jaren 50 werd gestart met twee typische HBS-tradities: Het Zomerkamp en het Reünistendiner voor HBS’ers, die meer dan 25 jaar lid van de vereniging waren.
1950 HBS-Ajax staand vlnr: Van der Meer, Drijver, Van der Land, Zoutendijk, Koning, Schwencke en Visee. Gehurkt vlnr: Kuneman, Van der Vegt, Langelaan, Walhain, Rohrig.
In 1954 kwam er een einde aan 58 jaar Eerste Klasserschap. In het daaropvolgende seizoen startte ook het profvoetbal in Nederland, maar HBS koos vol overtuiging voor de amateurstatus.
1955-1969 afscheid van Houtrust
HBS veranderde na de degradatie. De publieke belangstelling in de Tweede Klasse van het amateurvoetbal liep in de loop der jaren terug van gemiddeld 12.000 (!) naar 500 bezoekers. Op Houtrust blijven, bleek financieel steeds lastiger.
Om de kosten te drukken werd de accommodatie onderverhuurd aan profclub Scheveningen/Holland Sport. Voor voetballiefhebbers een zege, want er kon nu iedere zondag op Houtrust van topvoetbal genoten worden. De ene week de professionals en de andere week de amateurs. Het kwam de typische HBS-sfeer echter niet ten goede en het bestuur trachtte in overleg met de gemeente een nieuw complex te realiseren op de oude ijsbaan, ook aan de Sportlaan. Op 19 maart 1969 was het zover en verliet HBS het zo geliefde Houtrust na 59 bijzondere jaren.
De cricketers voelden zich direct thuis in de bosjes van Pex en werden dat jaar kampioen van Nederland.
19 maart 1969 Voorzitter Ruud Hemmes strijkt de vlag op Houtrust.
1970–1997 Voetbal, Cricket en Hockey
Tegenover de opmars van de cricketers stond de teruggang van de voetballers. In 1971 degradeerde HBS naar de 3e Klasse en in 1983 zelfs naar de 4e. Een opleving in 1985 onder trainer Huib Ruijgrok met spelers als Adriaan de Buck, Eric Backers, Bart Visée, Kasper van der Werff, Ton Hemmes, Rob van der Kaay en Boudewijn de Geer, bracht HBS weer terug in de 3e Klasse.
Naast voetbal en cricket werd op 28 februari 1974 de hockeyafdeling voor dames opgericht. In eerste instantie onder de naam HBS’74, maar een jaar later omgedoopt tot Craeyenhout. De hockeyafdeling ontwikkelde zich snel en in 1985 promoveerden de dames zelfs naar de Overgangsklasse. Een ijzersterk team met oa Marleen & Gemma van Schaik, Loes Gravenstein, Annette Koesveld, Clem Verhagen, Petra Roberti en Judith Veenman.
Met behulp van alle HBS-leden werd in 1986 het eerste kunstgrasveld gerealiseerd, waardoor de hockey-dames zich konden blijven ontwikkelen.
Het eerste hockey team op HBS-Craeyenhout. Staand vlnr: Marion van der Vegt, Drost-Schaper, Nooy-Smits, Rhijnsburger, Van der Vegt-Schroder, Elias, Van den Muijsenberg-Heijmans, Ruijgrok-Van Raay. Gehurkt vlnr: Van der Laan-Linnebank, Verhallen, Van Koesveld, Verhagen, Schroder-Van der Voort.
Onder leiding van captain Pim van der Vegt behaalden de cricketers in 1978, 1979 en 1980 het landskampioenschap. Het team met Peter le Noble, Hans Poederbach, Rob Dérogée, Peter van Wel, Tijs Rissalada, Bart, Huib en Diederick Visée en later ook Dik Abed was onverslaanbaar in die jaren.
HBS Cricket Landskampioen 1980
Vlnr: Robert van Oosterom (scorer), Bart Visee, Dick Boelhouwer, Diederick Visee, Peter le Noble, Jan Wolter IJssel de Schepper, Huib Visee, Daan Rhijnsburger (manager), Calvin Hope (player/coach), Dik Abed, Pim van der Vegt (captain), Hans Poederbach en Marc van Heijningen.
HBS bleef zich ontwikkelen naar de wens van haar leden. Zo ontstond in 1986 de Jeu de Boules afdeling en twee jaar later Bowls. Op donderdagmiddag werd er gebiljart door de HBS’ers van de Soos.
In 1990 degradeerde de voetballers uit de 3e Klasse, om er zeven jaar later weer terug te keren.
Bovenal bleef HBS een vereniging vol tradities, waar vriendschap, gezelligheid en saamhorigheid het belangrijkst waren.
1997 – heden terug naar de top
Vanaf 2001 ging het de voetbalafdeling weer voor de wind. Met een elftal van echte HBS’ers, zoals Steven Visée, Marcel Tjin, Bart Roesingh van Iterson, Chris Kramer en Joost van der Laan, ondersteund door nieuwkomers Johan Kuysten en Gerald Sandel pakten de Kraaien het kampioenschap in de 3e Klasse B.
Onder leiding van trainer Kees Mol stoomde HBS in 2003 door naar de Eerste Klasse. Twee jaar later won HBS de Haagsche Courant Cup door TONEGIDO in de finale met 3-2 te verslaan. Keeper Steven Visée en spits Marcel Tjin (81 goals) namen hiermee passend afscheid.
HBS wint Haagsche Courant Cup 2005
Onder coach Wim de Jong bereikte HBS na 54 jaar afwezigheid opnieuw het hoogste amateurniveau van Nederland. Nieuwe talenten als Tjeerd Westdijk, Paul Bekker, Michel Biesta, Jochem en Remco Hendriks hadden de ploeg inmiddels versterkt.
2008 Was ook het jaar van de 91-jarige Coen Bakker, die werd gekozen tot ‘Kraai van de Eeuw’.
Coen Bakker krijgt van voorzitter Ton Hemmes de oorkonde overhandigd, die hem de titel ‘Kraai van de Eeuw’ oplevert.
Ook in de Hoofdklasse deed HBS het goed en in 2011 promoveerden de Kraaien naar de nieuwe Topklasse.
Tegenwoordig komt HBS als echte amateurclub, dus zonder haar spelers te betalen, uit in de Derde Divisie.
Waar de voetballers de weg omhoog vonden, belandden de cricketers in de onderste regionen. Na een aantal degradaties, altijd direct gevolgd door promoties, speelt HBS heden ten dage weer in de Topklasse. Het hoogste niveau in Nederland.
HBS kampioen Hoofdklasse 2011
De hockeyafdeling bleef zich sterk ontwikkelen en beschikt inmiddels over twee kunstgrasvelden, waaronder één waterveld. In 2006 promoveerde Craeyenhout met oa Renske van de Vegt en Laura van Gigch naar de Overgangsklasse, waar de Dames nu nog steeds spelen.
Ook in de zaal deed Craeyenhout van zich spreken. Met oa Kim de Man, Cherish de Looze en Sophie Veerman hockeyden de Dames tussen 2014-2016 zelfs in de Hoofdklasse.
Het verenigingsleven op HBS bruist. En dat al sinds 1893!
Craeyenhout kampioen 2006
Craeyenhout promoveert in 2014 naar de Hoofdklasse Indoor